çevresel etkilerin tahmini ve değerlendirilmesi ne demek?
Çevresel Etki Tahmini ve Değerlendirmesi (ÇED)
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED), bir projenin veya faaliyetin çevre üzerindeki potansiyel etkilerini önceden tahmin etme ve değerlendirme sürecidir. Amaç, olumsuz etkileri en aza indirmek veya ortadan kaldırmak ve sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmektir. ÇED, planlama ve karar alma süreçlerine çevresel faktörleri entegre etmeyi amaçlar.
Sürecin Temel Aşamaları:
- Tarama (Eleme): Projenin ÇED gerektirip gerektirmediğinin belirlenmesi.
- Kapsam Belirleme: Değerlendirilmesi gereken önemli çevresel etkilerin ve konuların belirlenmesi. Bu aşamada, projenin potansiyel etkileyeceği alanlar, hassas ekosistemler ve ilgili paydaşlar belirlenir.
- Çevresel Etki Tahmini ve Değerlendirmesi: Projenin inşaat, işletme ve kapatılma aşamalarındaki potansiyel çevresel etkilerinin (hava, su, toprak, biyoçeşitlilik, insan sağlığı vb.) belirlenmesi, nicelendirilmesi ve değerlendirilmesi.
- Alternatiflerin Değerlendirilmesi: Projenin farklı tasarım, konum veya teknoloji seçeneklerinin çevresel etkilerinin karşılaştırılması.
- Hafifletme Önlemlerinin Belirlenmesi: Olumsuz çevresel etkileri azaltmak veya ortadan kaldırmak için alınacak önlemlerin belirlenmesi.
- ÇED Raporunun Hazırlanması: Değerlendirme sürecinin bulgularını ve önerilerini içeren kapsamlı bir raporun hazırlanması.
- Halkın Katılımı: Proje hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi ve görüşlerinin alınması.
- Karar Alma: ÇED raporu, halkın katılımı ve diğer ilgili faktörler dikkate alınarak projenin onaylanıp onaylanmayacağına karar verilmesi.
- İzleme ve Denetleme: Projenin uygulanması sırasında çevresel etkilerin izlenmesi ve belirlenen hafifletme önlemlerinin etkinliğinin denetlenmesi.
Önemli Kavramlar:
- Çevre: Canlı ve cansız varlıkların bir arada bulunduğu ortam.
- Çevresel%20Etki: Bir faaliyetin çevre üzerindeki olumlu veya olumsuz etkileri.
- Sürdürülebilirlik: Gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılama yeteneğini tehlikeye atmadan, bugünkü ihtiyaçları karşılamak.
- Biyoçeşitlilik: Bir bölgedeki canlı türlerinin çeşitliliği.
- Ekosistem: Canlılar ve cansız çevre arasındaki etkileşim ağı.
- Halkın%20Katılımı: ÇED sürecine ilgili paydaşların (yerel halk, sivil toplum kuruluşları vb.) dahil edilmesi.
- Hafifletme%20Önlemleri: Olumsuz çevresel etkileri azaltmak veya ortadan kaldırmak için alınan tedbirler.
- ÇED%20Raporu: ÇED sürecinin bulgularını ve önerilerini içeren kapsamlı rapor.
ÇED, çevresel sürdürülebilirliği sağlamak ve projelerin çevreye duyarlı bir şekilde geliştirilmesine katkıda bulunmak için önemli bir araçtır.